«Φυλλοβόλοι πλάτανοι» της συγγραφέως Νίκης Σκουτέρη, Εκδόσεις Κέφαλος

Λίγα λόγια για το βιβλίο (εκ του προλόγου)

 

«Πολύπλευρη προσωπικότητα η κ. Νίκη Σκουτέρη μας εκπλήσσει θετικά και ευχάριστα μ’ αυτήν την εξαιρετική συλλογή διηγημάτων της, που αποπνέει και ευωδιάζει ελπίδα, αισιοδοξία, ψυχική μεγαλοσύνη, ανθρωπισμό, βαθιά ενσυναίσθηση. Με την ακαταπόνητη δράση της και την επιδέξια χρήση του λόγου ζωντανεύει μνήμες, θύμισες, έντονες στιγμές, ζωηρές και ονειρεμένες αναμνήσεις.

Η επιλογή του τίτλου «ΦΥΛΛΟΒΟΛΟΙ ΠΛΑΤΑΝΟΙ» δεν έγινε τυχαία από τη συγγραφέα μας. Συνειρμικά ο φυλλοβόλος πλάτανος είναι συνδεδεμένος και παραπέμπει σε πολλές παραδόσεις, ενώ μεγάλα μακρόβια πλατάνια έχουν μείνει ονομαστά στα πέρατα του χρόνου. Σύμφωνα με τα προηγούμενα, ένα έργο ξεπερνά τους φραγμούς του χώρου και του χρόνου, στο πλαίσιο των οποίων δημιουργήθηκε και μορφοποιήθηκε. Με άλλα λόγια, αξιόλογοι λογοτέχνες είναι εκείνοι που διαθέτουν την ικανότητα να στηρίζονται σε ένα απλό γεγονός, σε μια καθημερινή ιστορία, αλλά να την προβάλλουν με ιδιαίτερο τρόπο και να της δίνουν μια τέτοια διάσταση, που να συγκινεί τους ανθρώπους όλων των τόπων και όλων των εποχών.

Στο συγκεκριμένο έργο, τα κείμενα είναι αφηγηματικά, περιγραφικά ή αντανακλαστικά, έργα ενός πραγματικού ή φανταστικού γεγονότος. Παρόλο που δεν παρακολουθούν πάντοτε τα πραγματικά γεγονότα, συνήθως αναφέρονται σε πλασματικά γεγονότα με τρόπο που τα καθιστά πιθανά. Αυτό είναι και πρέπει να είναι έτσι, ειδικά στην αφήγηση. Η συγγραφέας μας δεν κρατάει τον αναγνώστη σε απόσταση, αλλά προσπαθεί να τον μεταφέρει μέσα στον κόσμο που λογοτεχνικού της σύμπαντος, ώστε να «ζει» τα γεγονότα από κοντά, ανιχνεύοντας την ιστορικότητα της καθημερινής ζωής και των συναισθημάτων. Το έργο της, χαρακτηριστικό δείγμα της αναπαραστατικής λογοτεχνίας, παρουσιάζει αναγνωρίσιμες ανθρώπινες μορφές, που μάχονται να αφήσουν το στίγμα τους και να ζήσουν ηθικά σ’ έναν ανίερο και ανήθικο πολλές φορές κόσμο. 

Ματαιώσεις, διάψευση ελπίδων, η φθορά του χρόνου, η μοναξιά, θλιβερά ιστορικά γεγονότα που μάτωσαν τον τόπο μας, το αβέβαιο μέλλον για τους νέους και την πατρίδα μας, τα ιδιοτελή προσωπικά και πολιτικά συμφέροντα, η απαλλοτρίωση συναισθημάτων, ονείρων, ελπίδων, στο όνομα του εκσυγχρονισμού, η ηθική ευθύνη των πνευματικών ανθρώπων και των ταγών της κοινωνίας μας, είναι μερικά μόνο από τα θέματα που ταράσσουν τον ψυχικό κόσμο της συγγραφέως μας και οπλίζουν τη γραφίδα της. Οι μεγάλες αλήθειες σ’ αυτό το έργο διατυπώνονται με λόγο απλό, γλώσσα λιτή, με φράσεις ξεκάθαρες, με ρητορικά ερωτήματα και εκφράσεις διαλογικής μορφής.

«Διότι όλοι ζητιάνοι δεν είμαστε τελικά σε αυτήν την ζωή; Ζητιάνοι για την ευτυχία μας, ζητιάνοι για τον σεβασμό, για την επιτυχία μας, την αναγνώριση, την αγάπη, την προσευχή, την ίδια ζωή! Ζητιάνοι και στον θάνατο;»

Η εκλεκτή Νίκη Σκουτέρη με το λογοτεχνικό της ταλέντο μας μεταφέρει στον δικό της κόσμο, μας συγκινεί και μας κάνει να συμπάσχουμε με τους ήρωές της. Διαθέτει ένα ιδιαίτερο προσωπικό ύφος, το οποίο δεν μπορεί να οριστεί παρά ως προσωπική και ιδιαίτερη σχέση με τη γλώσσα με την οποία η δημιουργός εκφράζει την εποχή της και τις αξίες της, μέσα από τη δική της ατομικότητα.

«Δε πουλώ τις αναμνήσεις μου, δεν πουλώ το παρελθόν μου, δεν πουλώ τους ανθρώπους που χάρη σε αυτούς μεγάλωσα, δεν πουλώ όλα όσα έζησα. Δεν πουλώ τίποτα».

Στην ιστορία της λογοτεχνικής δημιουργίας έχει αποδειχτεί, ότι κάθε έργο που εμφανίζεται ανθεκτικό στο πέρασμα του χρόνου, οφείλει τη δυνατότητά του αυτή στη μυστηριώδη ακτινοβολία που εκπέμπει και στα ενδιαφέροντα μηνύματα που περικλείει. Ένα τέτοιο έργο αποτελεί και η συλλογή διηγημάτων της Νίκης Σκουτέρη, μια πρόσκληση-πρόκληση για μελέτη και ανίχνευση των σημασιών και των νοημάτων που κρύβονται πίσω από τη γλωσσική του δόμηση.

«Το προαίσθημά της, της έλεγε, ότι ο κύκλος της ζωής της άρχιζε να στενεύει. Χαμογέλασε με ζεστασιά τώρα πια. Ήξερε τι έπρεπε να κάνει». 

Βασικό χαρακτηριστικό και στόχος της λογοτεχνίας είναι να δημιουργηθούν συναισθήματα. Ένα έργο, γενικά, αντιπροσωπεύει την ερμηνεία ενός ατόμου σχετικά με ένα συγκεκριμένο γεγονός, οπότε θα έχει τόσα νοήματα, όπως οι αναγνώστες. Ταυτόχρονα, η σημασιολογία του μπορεί να αντανακλάται σε σκηνές, περιγραφές και γεγονότα, που ξεπερνούν το χρόνο και δίνουν στοιχεία για διάφορες πτυχές του αλλά και για το περιβάλλον στο οποίο γράφτηκε.

Στο εν λόγω έργο υπάρχει μια ανθρωποκεντρική αντίληψη του κόσμου, στον οποίο οι χαρακτήρες λειτουργούν ως συντομεύσεις, σχεδόν συνθηματικά, για το μέτρο του ανθρώπινου ελέγχου επάνω στα πράγματα και την ειρωνεία της ζωής, την ακλόνητη πίστη σε ορισμένες αξίες, την τραγικότητα της ύπαρξης. Ταυτόχρονα, μεταφέρουν τις αντιλήψεις της συγγραφέως, όπως και της κοινωνίας μέσα στην οποία εκείνη ζει και γράφει. Ενσαρκώσεις ιδεών, αντιπροσωπευτικοί κοινωνικοί τύποι ή εκκεντρικές φιγούρες, πρωταγωνιστές ή κομπάρσοι, οι λογοτεχνικοί χαρακτήρες παραμένουν, ακόμα και σήμερα, το ισχυρότερο σημείο επαφής ανάμεσα στο λογοτεχνικό έργο και το κοινωνικό πλαίσιο μέσα στο οποίο αυτά διαμορφώνονται.

 «Είχαν περάσει πολλά χρόνια της ζωής της μέσα σε φωνές. Φωνές που ούρλιαζαν, που διεκδικούσαν, που γκρίνιαζαν, που κατέκριναν, που παραπονιόνταν, φωνές άγριες και ήρεμες, ύπουλες και νευρικές, ζητιάνες κι απαιτητικές. Οι δικές της φωνές».

H τέχνη υπάρχει για να επαναφέρει την αίσθηση της ζωής. Υπάρχει για να αισθανόμαστε τα πράγματα, για να κάνει την πέτρα πέτρινη. O σκοπός της τέχνης είναι να αποδίδει την αίσθηση των πραγμάτων, όπως συλλαμβάνονται από τις αισθήσεις, και όχι όπως γνωρίζουμε ότι είναι…(Shklovsky, 1924, H τέχνη ως τεχνική).

 

 Σοφία Σκλείδα, Φιλόλογος, Συγγραφέας,

ΜΑ, Ph.D, Post-Doc»

 

ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ

Κατηγορία: Πεζογραφία

Σελίδες: 104

Διαστάσεις: 14,8x21 cm

ISBN: 978-618-5597-21-4

Τιμή: 12,72 ευρώ

Χρόνος έκδοσης: Δεκέμβριος 2021

Εκδότης: Εκδόσεις Κέφαλος

Το βιβλίο: «Φυλλοβόλοι πλάτανοι», μπορείτε να το προμηθευτείτε σε όλα τα βιβλιοπωλεία της Ελλάδας και στο ηλεκτρονικό βιβλιοπωλείο των Εκδόσεων Κέφαλος: www.ekdoseiskefalos.gr για αποστολές σε όλη την Ελλάδα, την Κύπρο και το εξωτερικό.